ارزیابی کیفیت محیط در محله های تاریخی شهرها (مطالعۀ موردی: محلۀ نفرآباد شهرری)

نویسندگان

لیلا سلطانی

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه غیرانتفاعی امین مریم دارابی

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه غیرانتفاعی امین فولادشهر

چکیده

شهرها پدیده­ای پویا و زنده­اند که سلامتی ساکنان و حفظ بقای آن­ها نیازمند کیفیت مطلوب محیط شهری است. کیفیت مطلوب محیط شهری، از عوامل مختلفی تأثیر می­پذیرد که از میان آن­ها به طور عمده می توان عوامل کالبدی- فضایی، زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی را نام برد که هریک از آن­ها متشکل از معیارهای متعددی هستند. سنجش کیفیت محیط شهری و همچنین ارزیابی وضعیت سکونت ساکنان محله­های شهری را می توان یکی از مهم ترین معیارهای سنجش دستیابی به اهداف برنامه ریزی شهری به­شمار آورد. محله­های تاریخی شهری به عنوان بخشی از مهم ترین مکان های شهر، حساسیت ویژه ای را برای دست اندرکاران شهری ایجاد می کنند؛ زیرا علاوه­بر داشتن ارزش های نهفته و تاریخی، در این مکان ها گاه شرایطی فراهم می شود که در آن، افراد با محیطی ناسازگار مواجه می شوند. براین­اساس، برنامه ریزی و مدیریت کیفیت محیط های مسکونی شهری در این محدوده ها، اهمیت بسیار دارد. این پژوهش که توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است، به سنجش کیفیت محیط شهری در یکی از قدیمی­ترین محله های شهرری به نام نفرآباد می­پردازد. داده های مورد نیاز این پژوهش به­صورت میدانی و به روش پرسشنامه ای جمع­آوری شده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران، 262 نفر است که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده­اند. نتایج نشان می دهد این محله تاریخی، با توجه به معیارهای مختلف کیفیت محیط شهری، وضعیتی نابسامان دارد. به طورکلی، فرسودگی زیاد بافت این محله، در نزول شاخص های کیفیت زندگی آن مؤثر است، اما علی رغم پایین­بودن کیفیت محیط کالبدی- فضایی، زیست محیطی و محیط سکونت، شاخص های اجتماعی و فرهنگی به­دلیل تداوم حضور بخشی از ساکنان بومی و تلاش های محله ای در ارتقای هویت همسایگی، وضعیت مطلوب تری را نشان می دهد. هرچند رسیدگی­نکردن به فضای کالبدی محله و پایین­بودن ارزش زمین و مسکن، به جذب مهاجران کم درآمد و افزایش جرم­خیزی در محله منجر شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی هویت اجتماعی در محله های شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ اوین شهر تهران)

امروزه هویت، از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان است. شهر و به­دنبال آن، محله­های شهری به‌عنوان زیستگاه دائمی و مکان زندگی، توسط انسان تشخص یافته­اند و همواره متأثر از فرهنگ انسانی درحال تحول­اند. از نگاه محله‌ای، بعد اجتماعی، هویت پایه و اساس شکل‌گیری احساس تعلق مکانی است. هویت اجتماعی ساکنان محلۀ اوین، با قدمتی بیش از هزار سال و تمدنی اصیل در پهنۀ یک محیط شهری، متأثر از شرایطی دچار تحول شده است. کاهش...

متن کامل

ارزیابی کیفیت محیط در محله های شهری (نمونه موردی: محله چیذر)

با بروز بحران‌های متعدد اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست‌محیطی در شهرهای بزرگ دنیا در نیمه دوم قرن بیستم که ناشی از رشد شتابان شهرنشینی و عدم ارائه طرح و برنامه مناسب بود، کیفیت محیط در محله‌های شهری تنزل یافت. به همین دلیل، در دهه‌های اخیر نظریات متعددی در خصوص بهبود کیفیت محله‌ها ارائه شده است که از میان آنها می‌توان به نظریه توسعه پایدار اشاره کرد. هدف اصلی این نظریه در سطح محلی، ایج...

متن کامل

ارزیابی هویت اجتماعی در محله های شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ اوین شهر تهران)

امروزه هویت، از مهم ترین دغدغه های انسان است. شهر و به­دنبال آن، محله­های شهری به عنوان زیستگاه دائمی و مکان زندگی، توسط انسان تشخص یافته­اند و همواره متأثر از فرهنگ انسانی درحال تحول­اند. از نگاه محله ای، بعد اجتماعی، هویت پایه و اساس شکل گیری احساس تعلق مکانی است. هویت اجتماعی ساکنان محلۀ اوین، با قدمتی بیش از هزار سال و تمدنی اصیل در پهنۀ یک محیط شهری، متأثر از شرایطی دچار تحول شده است. کاهش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

جلد ۴۸، شماره ۳، صفحات ۴۲۹-۴۳۹

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023